Uwaga! Niniejszy tekst nie dotyczy większości osób w Polsce, podłączonych do tak zwanej wody wodociągowej, która zanim dotrze do (ich) kranów, jest przebadana, mówiąc kolokwialnie, wzdłuż i wszerz. Są jednak tacy, którzy chcą lub muszą zmierzyć się z tym tematem i dlatego dobrze, aby trafili na ten artykuł zanim zdryfują w oceanie quasiwiedzy.
Każdy dobrze wie, że w Internecie jest wszystko, tylko czasem trudno to COŚ tam znaleźć. Informacja na temat możliwości zbadania wody jest tego koronnym przykładem – dlatego temu artykułowi nadałem właśnie taki tytuł. W realiach naszego kraju są w tym temacie dwa podstawowe problemy. Brak jest jednej konkretnej, prostej w obsłudze, merytorycznej i na bieżąco aktualizowanej bazy danych (może blog Świat Wody wypełni tę lukę?). Po drugie, szukając takich informacji, można się naciąć na różnych szarlatanów, którzy chętnie i z pełnym profesjonalizmem zaoferują nam usługę badania wody, która… będzie naznaczona ukrytymi intencjami typu sprzedanie nam „megawypasionych” filtrów, które wreszcie pozwolą nam cieszyć się zdrowiem i pełnią życia, bo przecież u podstaw tego leży możliwość konsumowania krystalicznej wody.
Jaka jest zatem właściwa odpowiedź na pytanie: Gdzie można zbadać wodę? Odpowiedź brzmi: w (odpowiednim) laboratorium. A które to są te odpowiednie? Zerknijmy do przepisów prawa:
„…Badanie pobranych próbek wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi mogą wykonywać laboratoria Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub inne laboratoria o udokumentowanym systemie jakości prowadzonych badań wody, zatwierdzonym przez Państwową Inspekcję Sanitarną”
(Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków z dnia 7 czerwca 2001 r. Art. 12, ust. 4).
No właśnie…zbiorowe zaopatrzenie…Czyli w zasadzie nie dotyczy to większości przypadków osób, które chcą zbadać wodę z przydomowej studni, bądź gdzieś w domku na działce za miastem. I tutaj musimy przyjąć pewne uproszczenie: Zakładamy, że proces monitoringu jakości wody podlegający zarówno ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę jak i rozporządzeniu ministra zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi jest dla nas procesem odniesienia. Mówiąc krótko: trzeba się na czymś oprzeć ponieważ woda pochodząca z indywidualnych ujęć wody, czyli zaopatrujących mniej niż 50 osób lub dostarczających mniej niż średnio 10 m3 wody na dobę jest de facto poza prawem! Wracając do laboratoriów badających wodę: Jeśli chodzi o te należące do Inspekcji Sanitarnej, to chyba wiadomo jak je znaleźć, choć w dobie pandemii nie jestem przekonany czy wszystkie realizują badania wody dla tak zwanych klientów indywidualnych. Dziś chciałbym się skupić na tych „innych laboratoriach” (niesanepidowskich), do których przysłowiowy Kowalski mógłby przynieść próbkę wody do zbadania, bądź zamówić tamże usługę badania łącznie z pobieraniem próbki. Z cytowanej ustawy oraz ze wspomnianego rozporządzenia wiemy, że „zatwierdzone laboratoria” są w trybie powiatowym, czyli na terenie gdzie są zlokalizowane następuje proces ich rokrocznego zatwierdzania przez właściwego Powiatowego Inspektora Sanitarnego. Można zatem pokusić się o sprawdzenie czy i ewentualnie jakie laboratoria funkcjonują w obrębie interesującego nas powiatu. W praktyce podpowiem – nie będzie to łatwy proces, czasem nawet wręcz niewykonalny. Lepiej szukać o stopień wyżej, czyli na poziomie WSSE czyli Wojewódzkich Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych, które mają zestawienia laboratoriów z całego województwa. Czy tam łatwo takie dane znaleźć ? Tutaj znów odpowiedź nie jest jednoznaczna. Wziąłem pod lupę wszystkie 16 WSSE w Polsce i zestawiłem w tabelce. Oceńcie Państwo sami stopień trudności w interesującym Was województwie:
Uwaga!! Treść poniższej tabeli jest już nieaktualna ze względu na zmiany jakie w międzyczasie zaszły na stronach Inspekcji Sanitarnej!!
Aktualne dane tutaj:
https://swiatwody.blog/2021/08/24/gdzie-mozna-zbadac-wode/
| województwo | jak znaleźć (poszczególne kliknięcia oznaczone symbolem „/”) | |
| 1 | dolnośląskie WSSE Wrocław http://www.wsse.wroc.pl | Na dole strony głównej – jedna z ikonek pt „Badanie Wody – Laboratoria” / Wykaz laboratoriów „Zewnętrznych” zatwierdzonych przez Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych woj. dolnośląskiego . pdf 20 laboratoriów (lipiec 2020) |
| 2 | kujawsko-pomorskie WSSE Bydgoszcz https://pwisbydgoszcz.pl | Zakładka (ikonka) „woda / Na samym dole – Wykaz laboratoriów wykonujących badania wody do spożycia / otwiera się wykaz na stronie, najpierw laboratoria Inspekcji Sanitarnej, potem zatwierdzone laboratoria. 15 laboratoriów (sierpień 2020) |
| 3 | lubelskie WSSE Lublin https://wsselublin.pis.gov.pl | Zakładka (ikonka) „woda” / Woda przeznaczona do spożycia / wykaz zatwierdzonych laboratoriów zewnętrznych działających na terenie woj. Lubelskiego pdf 14 laboratoriów (czerwiec 2020) |
| 4 | lubuskie WSSE Gorzów Wielkopolski http://wsse.gorzow.pl/ | Zakładka „Załatwiane sprawy / Higiena Komunalna / Wykaz laboratoriów zewnętrznych o zatwierdzonym przez PIS systemie jakości badań / pdf lipec 2020, 6 laboratoriów |
| 5 | łódzkie WSSE Łódź http://www.pis.lodz.pl | Zakładka „Nadzór sanitarny / Oddział Nadzoru Higieny Komunalnej / Wykazy / Wykaz laboratoriów zewnętrznych wykonujących badania wody do spożycia, zatwierdzonych przez Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych woj. Łódzkiego / pdf 22 laboratoria stan na lipiec 2020 |
| 6 | małopolskie WSSE Kraków https://wsse.krakow.pl | Ciężko znaleźć na stronce. Można kliknąć w link: https://wsse.krakow.pl/page/wykaz-laboratoriow-badajacych-wode-do-spozycia/ à laboratoria zewnętrzne arkusz Excel 32 pozycje (aktualizacja grudzień 2019, dostęp sierpień 2020), kilka pozycji z adnotacją – brak laboratorium lub brak zatwierdzenia. |
| 7 | mazowieckie WSSE Warszawa http://wsse.waw.pl | Nadzory / Oddział Nadzoru Higieny Komunalnej à woda do spożycia / Laboratoria uprawnione do badania wody / 32 laboratoria (dostęp sierpień 2020) |
| 8 | opolskie WSSE Opole https://wsseopole.pis.gov.pl | Z przykrością stwierdzam, że poległem i nie znalazłem. |
| 9 | podkarpackie WSSE Rzeszów https://wsse.rzeszow.pl | Nadzór sanitarny / Oddział Higieny Komunalnej / Laboratoria uprawnione do badania wody / laboratoria zewnętrzne / pdf 13 laboratoriów (dostęp sierpień 2020) |
| 10 | podlaskie WSSE Białystok https://www.wsse.bialystok.pl/ | Monitoring wody / Woda do spożycia / szukać pośród komunikatów: „Informacja o laboratoriach zewnętrznych o zatwierdzonym przez PIS systemie jakości prowadzonych badań wody przeznaczonej do spożycia w województwie podlaskim”. W sierpniu 2020 była notka ze stycznia tego roku o dwóch laboratoriach należących do Wodociągów Białostockich (woda i ścieki). |
| 11 | pomorskie WSSE Gdańsk http://www.wsse.gda.pl/ | Nadzór sanitarny / Oddział Higieny Komunalnej / Laboratoria uprawnione do badania wody / plik pdf (sierpień 2020 – 13 laboratoriów) |
| 12 | śląskie WSSE Katowice http://www.wsse.katowice.pl/ | Z przykrością stwierdzam, że poległem i nie znalazłem. |
| 13 | świętokrzyskie WSSE Kielce http://www.wsse-kielce.pl/ | Z przykrością stwierdzam, że poległem i nie znalazłem. |
| 14 | warmińsko-mazurskie WSSE Olsztyn https://www.wsse.olsztyn.pl | Czwarta ramka po prawej zatytułowana „INNE” / przedostatnia pozycja: Wykaz laboratoriów badających wodę w województwie warmińsko – mazurskim / plik pdf z 11 laboratoriami (sierpień 2020) |
| 15 | wielkopolskie WSSE Poznań https://wsse-poznan.pl/ | Główny pasek z ikonkami (niebiesko-biały) / Monitoring wody / Wykaz laboratoriów zewnętrznych o zatwierdzonym przez Państwową Inspekcję Sanitarną systemie jakości badań – pdf 29 laboratoriów (sierpień 2020 ) |
| 16 | zachodniopomorskie WSSE Szczecin http://wsse.szczecin.pl/ | W dolnej części strony głównej jest dział pt. „Dowiedz się więcej” / woda / woda przeznaczona do spożycia / wykaz laboratoriów zewnętrznych województwa zachodniopomorskiego / link do pliku Excel z datą ostatniej aktualizacji, w sierpniu 2020 była wersja 14 lipca 2020, 15 laboratoriów. |
PS. W niniejszym opracowaniu pominąłem świadomie tematykę akredytacji laboratoriów w celu zachowania przejrzystości tekstu. Jeśli będzie potrzeba dalszego drążenia tego tematu (zarówno w kierunku zagadnień związanych z akredytacją, jak i szukania laboratoriów) jestem do dyspozycji. Proszę komentować, pisać i pytać.
PS2 Jak widać sytuacja jest dosyć złożona i różnorodna. Czy macie Państwo swoje doświadczenia z korzystaniem z usług laboratoriów badających wodę?
Pozdrawiam. Paweł Cieślar.
Dziękuję wszystkim, którzy wspierają moją pracę, a szczególnie Patronom, którzy poprzez darowizny wspierają dalszy rozwój mojej wodnej pasji. Możesz do nich dołączyć zostając moim Patronem lub Mecenasem
tutaj więcej informacji
Możesz też zarejestrować się poprzez poniższy formularz, aby otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach. Nie ujawnię nikomu Twojego adresu!
Woda, która dociera do mojego kranu nie jest przebadana wzdłuż i wszerz. Przebadana jest woda, która dociera do licznika głównego. Stamtąd do mojego kranu płynie rurami 60-letnimi, zardzewiałymi, zarośniętymi kamieniem i biofilmem, zapełnionymi śmieciami (zdarzyło mi się wyciągnąć z rury coś, co wyglądało na gałązkę). Naprawdę chciałbym zbadać jakość tego, co płynie z mojego kranu. Gdzie to zrobić?
Tak rzeczywiście, w artykule posłużyłem się pewnym skrótem myślowym. Założyłem, że odcinek instalacji wewnętrznej od wodomierza jest w dobrym stanie technicznym. Jeśli chce pan znaleźć laboratorium w pobliżu, proszę postępować według wskazówek w tabeli wewnątrz posta. Jeśli jednak jest to przypadek opisany jako ten trudny, gdzie nie sposób na podstawie strony www WSSE znaleźć TO laboratorium , proszę napisać w komentarzu miasto/miejscowość zamieszkania lub skontaktować się ze mną poprzez formularz kontaktowy. Pozdrawiam Paweł Cieślar.
Oczywiście pomijam oczywistą kwestię, że za jakość wody w instalacjach wewnętrznych odpowiada wspólnota mieszkaniowa/zarządca/właściciel, ale po treści komentarza rozumiem, że nie jest to taka „prosta sprawa”.
„Dziś chciałbym się skupić na tych „innych laboratoriach” (niesanepidowskich), do których przysłowiowy Kowalski mógłby przynieść próbkę wody do zbadania, bądź zamówić tamże usługę badania łącznie z pobieraniem próbki.” Wbrew pozorom nie jest to takie trudne. Najtrudniejsze to chyba faktycznie zlokalizowanie najbliższego podmiotu ( najlepiej laboratorium akredytowanego) świadczącego takie usługi.
Niestety wykaz z tabelki jest nieaktualny z uwagi na fakt, że w czasie pandemii WSSE zostały ( ich adresy) przeniesione na platformę gov.pl i tam coś znaleźć to dopiero sztuka. Jednak np. dotarłem do wykazu wcześniej nie zlokalizowanego dla woj. śląskiego – https://www.gov.pl/web/wsse-katowice/wykaz-laboratoriow-zatwierdzonych-przez-pis-woj-slaskiego
Dziękuję za informację.
Tak, to prawda, wpis wymaga „małego apgrejdu”. Z pewnością można spróbować wyszukać te informacje bezpośrednio przez wyszukiwarkę, natomiast wyniki takich poszukiwań, też niekoniecznie są całościowe, ze względu na różny poziom pozycjonowania poszczególnych danych (podmiotów).