Eutrofizacja wód badana jest od dziesięcioleci, natomiast wpływ zasolenia na ekosystem wód jest zagadnieniem, na które zwrócono uwagę w ostatnich latach. A łączny efekt tych dwóch elementów jeszcze nie został przebadany.
Wpływ soli drogowej na zasoby wody znalazł się także w kręgu moich zainteresowań, czego efektem jest rosnąca liczba wpisów na blogu związanych z tym tematem, tym bardziej, że jak pokazują najnowsze badania wspólne oddziaływanie przyspieszonej przez człowieka eutrofizacji oraz jednego z powszechnych zanieczyszczeń jakim są jony chloru, którego głównym źródłem jest stosowanie soli drogowej.
Dziś przedstawię Wam jedną z pierwszych publikacji (Lind i in., 2018), która analizuje łączny wpływ eutrofizacji i rosnącego zasolenia na strukturę organizmów w ekosystemie zbiornika.
Eksperyment przeprowadzono w 1200 litrowych zbiornikach do których dodano organizmy z jeziora. Po okresie inkubacji – ustabilizowania się tak stworzonego ekosystemu zawierającego fitoplankton, peryfiton, zooplankotn, ślimaki wodne i makroglony – rozpoczęto badania nad wpływem soli drogowej, nutrientów i nasłonecznienia na te ekosystemy.
Przy okazji wrzucam grafikę, która pokazuje gdzie w wodach znajduje się peryfiton i inne zespoły organizmów wodnych. (źródło: www.wigry.org.pl)
W przypadku nutrientów zastosowano dwa poziomy stężeń odpowiadające a) wysokiej eutrofizacji zbiornika, bardzo bogaty w azot i fosfor w formach rozpuszczonych; oraz b) zbiornika oligotroficznego o niskiej zawartości nutrientów rozpuszczonych w wodzie (np. tatrzańskie jeziora). Jak można było się spodziewać w zbiornikach o dużej ilości nutrientów życie bujnie rozkwitało zwiększając rozwój fitoplanktonu, peryfitonu, trzech gatunków zooplanktonu i jednego z dwóch gatunków ślimaków.
A jak to wyglądało w przypadku soli drogowej? W badaniu użyto trzech stężeń chloru: 15, 250 i 1000 mg/L. Wyższe stężenia szkodziły dwóm z trzech gatunków zooplanktonu, gatunkowi makroglonu (Nitella) oraz ślimakom wodnym. Z kolei fitoplankton i peryfiton rozwijały się lepiej w większym zasoleniu.
Co można wywnioskować na podstawie powyższych wyników? W skrócie połączenie eutrofizacji i stosowania soli drogowej ogranicza naturalne procesy regulujące ilość fitoplanktonu i perfytionu w zbiornikach. W konsekwencji ograniczenia efektu top-down (więcej o nim tutaj) dochodzi do nadmiernego rozwoju fitoplanktonu, co może prowadzić do zakwitów wody, w najgorszym przypadku zdominowanych przez sinice, które jak wiecie z wcześniejszego wpisu są najbardziej odporną na sól grupą fitoplanktonu (dla przypomnienia wpis znajdziecie tutaj). Dodatkowo jak wskazują autorzy ograniczanie powierzchni porośniętej przez makrofity (rośliny wodne np. trzcina czy pałka) pogarsza jeszcze tą sytuację, bo fitoplankton nie ma odpowiedniej liczby konkurentów pobierających z wody związki azotu i fosforu.
Podobał Ci się mój artykuł?
Jeśli tak, to zarejestruj się, aby otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach. Nie ujawnię nikomu Twojego adresu!
Lind, L., M. S. Schuler, W. D. Hintz, A. B. Stoler, D. K. Jones, B. M. Mattes, and R. A. Relyea. 2018. Salty fertile lakes: how salinization and eutrophication alter the structure of freshwater communities. Ecosphere 9(9):e02383.
10.1002/ecs2.2383
Wpis powstał dzięki realizacji projektu badawczego nr 2018/28/C/NZ8/00235 pt. „Wpływ zimowego zanieczyszczenia solą drogową na sukces wylęgu zooplanktonu z jaj przetrwalnikowych.” finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki w ramach konkursu SONATINA2
