Problem smogu istniał przez wiele lat, ale nie wiele się o nim mówiło, a teraz stał się jednym z głównych tematów życia publicznego. Mam wrażenie, że podobnie jest ze zjawiskiem suszy. Temat wraca okresowo, gdy susza spowoduje straty w uprawach rolnych, a później znów cisza.

W przypadku smogu instrumenty administracyjno-prawne podjęto w ostatnich latach, gdy częstotliwość i intensywność smogu zimowego biła rekordy. Natomiast w przypadku suszy odpowiednia dokumentacja powstaje już od kilku lat. Obecnie trwają prace nad przygotowaniem planu dla całego kraju, a 22 marca w Światowym Dniu Wody odbyła się pierwsza konferencja prezentująca wyniki analiz i prac realizowanych w ramach tego projektu.

O typach suszy i metodach określania ich siły pisałem wcześniej we wpisie Susza – jakie są jej rodzaje i gdzie szukać informacji.. Na konferencji przedstawiono pierwsze wyniki analiz wszystkich typów.

W przypadku suszy atmosferycznej na stronach IMGW podawany jest wskaźnik SPI – informujący o wielkości opadu. Natomiast na konferencji przedstawiono wyniki bardziej kompleksowego wskaźnika jakim jest klimatyczny bilans wodny (KBW), który oprócz opadów uwzględnia straty wody w wyniku parowania.

Jak porównamy wyniki obu wskaźników to widać, że suszą atmosferyczną wg wskaźnika SPI (niedobór opadów) najbardziej zagrożona wystąpieniem typ typem suszy jest Polska północna i zachodnia, chociaż jak popatrzymy na % to obszary co najmniej bardzo zagrożone stanowią ponad 92% powierzchni kraju. W przypadku KBW najbardziej zagrożony jest Polska centralna, głównie część zachodnia – obszar ten pokrywa się z zanikającym pojezierzem gnieźnieńskim i okolicznymi jeziorami, które oprócz niekorzystnego bilansu wodnego widocznego na mapa, zagrożone są kopalniami – problem opisałem wcześniej – Kopalnie odkrywkowe, a wysychające jeziora pojezierza gnieźnieńskiego.

susz_atmosusz_atmo2

Dla suszy rolniczej zagrożenie również obejmuje znaczną część kraju – problem dotyczy głównie zachodniej i centralnej Polski, co widać na poniżej mapie. Powstała on na podstawie analizy danych historycznych. O suszy atmosferycznej w mediach nie słyszymy, bo czemu się mamy smucić, że świeci słońce i nie pada. Absurdem jest, że te same media, które cieszą się z pięknej pogody, później robią liczne wywiady i relacji z efektów suszy rolniczej – taki mamy poziom świadomości.

susz_roln

Następna jest susza hydrologiczna – czyli niskie przepływy wody w rzekach. Przy jej wyznaczaniu zastosowano trzy poziomy przepływu:

  • stan ostrzegawczy (niżówka zwykła) – osiągnięcie i przekroczenie granicy przepływu Q70%
  • stan alarmowy (niżówka głęboka) – osiągnięcie i przekroczenie granicy przepływu Q90%
  • stan klęski (niżówka ekstremalna) – osiągnięcie i przekroczenie Q95%.

Wartość Q% który oznacza prawdopodobieństwo wystąpienia tej wartości przepływu. Niestety, zmiany klimatu spowodowały, że wyznaczone na podstawie danych historycznych wartości Q% mogą występować częściej niż powinny. Z przedstawionych na konferencji danych wynika, że bardzo zagrożenie i silnie zagrożone suszą hydrologiczną dla Q70% są wszystkie stanowiska wodowskazowe w kraju. Trochę lepiej to wygląda dla wartości Q90% i Q95%, oraz wypadkowy wskaźnik dla wszystkich trzech wartości Q – co widać na poniższych mapach.

susz_hydro2susz_hydro

W przypadku suszy hydrogeologicznej sytuacja wygląda lepiej, ponieważ bardzo zagrożone i sinlnie zagrożone suszą jest niecałe 4% kraju. Należy jednak pamiętać, że czas wchodzenia i wychodzenia z suszy hydrogeologicznej jest bardzo długi. Zatem jeśli teraz nie zaczniemy przeciwdziałać temu typowi suszy.

susz_hydrogeo

Całe prezentacje dotyczące typów suszy oraz inne zaprezentowane na konferencji Stop Suszy znajdują się stronie dedykowanej temu projektowi na stronach Wód Polskich – dostęp z poniższego linku:

http://stopsuszy.pl/konferencji-stop-suszy/#more-1519