Dziś pod lupę biorę Alachlor – pierwszy na liście substancji priorytetowych, czyli specjalnego wykazu zanieczyszczeń szczególnie niebezpiecznych dla środowiska wodnego, przed którymi należy chronić zasoby wodne (lista przygotowana jako załącznik do z unijnej dyrektywy – Ramowa Dyrektywa Wodna).
Alachlor jest herbicydem (grupa pestycydów do zwalczania chwastów) stosowanym przy uprawach kukurydzy, bawełny, rzepaku, rzodkiewki, trzciny cukrowej, soi, sorgo, orzechów ziemnych i fasoli. W Stanach Zjednoczonych używany od lat `80 jest jednym z najpowszechniej stosowanych herbicydów. W Unii Europejskiej jego stosowanie jest zakazane – w 2007 roku wycofano go z użycia, a od 2008 obowiązuje zakaz stosowania.
Z gleby znika poprzez ulatnianie, fotodegradację lub biodegradację (WHO, 2003). Okres połowicznego rozpadu w glebie to 7-38 dni (jest to okres po którym w glebie pozostaje połowa ilości substancji z całej zastosowanej). Przy odpowiednich warunkach może przedostawać się do wód gruntowych.
W badaniach nad toksycznością związku wykazana, że alachlor może powodować:
- uszkodzenia narządów wzroku
- degenerację jeli
- mutagenność (powodowana przez dietyloaniline – produkt rozkładu alachloru)
- rakotwórczość
Prawdopodobna doustna dawka śmiertelna dla człowieka wynosi 0,5-5 gram na kilogram masy ciała.
Jak wspomniałem wcześniej w USA alachlor jest jednym z najpowszechniej stosowanych herbicydów. Stany Zjednoczone mają też chyba najlepszą agencję ds. ochrony środowiska – Environmental Procetion Agency (EPA). W wielu zagadnienia związanych z zarządzaniem zasobami wodnymi są wzorem do naśladowania. Jednakże pomimo standardów na wiele stosowanych w USA związków alachlor przedostaje się do wód powierzchniowych stwarzając zagrożenia dla ekosystemów wodnych. Przeprowadzone na wschodnim wybrzeżu badania (Powell i in., 2017) odnotowały maksymalne stężenia alachloru na poziomie 6100 ng/L, a amerykańskie normy dopuszczają maksymalnie 2300 ng/L.
Pomimo, że alachlor został wycofany z użycia w krajach Unii w 2008 to związek ten może lokalnie występować w wodach powierzchniowych. Badania zrealizowane trzy lata po wejściu zakazu w życia (rok 2011) w rzekach hiszpańskiego regionu La Rioja wykazały obecność alachloru (Herrero-Hernández i in., 2017).
Jak zabezpieczyć wodę przed zanieczyszczeniem alachlorem? Można to zrobić m.in. dzięki oczyszczalnią roślinnym. Portugalscy naukowcy (Gorito i in., 2017) przeanalizowali efektywność usuwania pestycydów w tych oczyszczalniach dokonując przeglądu danych z dotychczas wykonanych badań. Wynika z nich, że roślinne oczyszczalnie mogą redukować stężenie alachloru nawet w 80%.
Potwierdza to uniwersalność tych oczyszczalni o czym pisałem wcześniej w tekście: Roślinne oczyszczalnie ścieków – rozwiązanie niedoceniane w Polsce.

Literatura
- WHO. 2003. Alachlor in Drinking-water. https://www.who.int/water_sanitation_health/water-quality/guidelines/chemicals/en/alachlor.pdf
- Powell i in, 2017. A Retrospective Analysis of Agricultural Herbicides in Surface Water Reveals Risk Plausibility for Declines in Submerged Aquatic Vegetation. Toxics, 5(3), 21 https://www.mdpi.com/2305-6304/5/3/21
- Herrero-Hernández i in., 2017. Seasonal distribution of herbicide and insecticide residues in the water resources of the vineyard region of La Rioja (Spain). Science of The Total Environment, 609:161-171 https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0048969717318168?via%3Dihub
- Gorito i in., 2017. A review on the application of constructed wetlands for the removal of priority substances and contaminants of emerging concern listed in recently launched EU legislation. Environmental Pollution, 227: 428-443 https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0269749116320383?via%3Dihub