Woda i zieleń są ze sobą tak silnie związane, że zakładając bloga rozważałem tematykę błękitno-zieloną. Jednak z uwagi na wykształcenie i doświadczenie wybór padł na wodę, ale mimo wszystko,  jak przejrzycie wpisy to błękitno-zielone rozwiązania pojawiają się dość często. W tym wpisie przechylę szalę tematyki bardziej w stronę zieleni, ponieważ jest to element otaczającego nas świata, który wpływa m.in. na ilość i jakość wody.

Inspiracją i bazą był dla mnie artykuł, który pojawił się na stronach Światowego Instytutu Zasobów (World Resources Institute – linki znajdziecie na końcu wpisu). Oprócz przetłumaczenia go na rodzimy język.

Tekst artykułu uzupełniłem o konkretne przykłady, które zostały umieszczone w ramkach, takich jak ta.

We wstępie artykułu możemy przeczytać, że ponad 600 milionów ludzi nie ma dostępu do czystej wody pitnej, susza dotyka prawie 35 milionów rocznie, a do 2050 roku 1,3 miliarda będzie żyło na obszarach zagrożonych powodzią. W większości miejsc uważa się, że budowa tzw. szarej infrastruktury (zapory wodne, stacje uzdatniania wody) rozwiąże te problemy.

Tymczasem tzw. zielona infrastruktura, jak niezdegradowane lasy, tereny podmokłe czy rafy koralowe mogą być zarówno uzupełnieniem szarej infrastruktury (np. zielone dachy) jak i jej alternatywą (np. lasy namorzynowe chronią morskie brzegi w równym stopniu co falochrony). Najnowsze opracowanie Banku Światowego i Światowego Instytutu Zasobów pokazuje jak włączyć zieloną infrastrukturę w otaczającą nas przestrzeń, poprawiając bilans i jakość wód.

Głównym celem artykułu jest obalenie 5 głównych mitów, które spowalniają integrację zielonej i szarej infrastruktury.

Mit 1 – Infrastruktura może być wykonana tylko z betonu i stali.

Systemy naturalne, takie jak lasy, obszary zalewowe, gleby i tereny podmokłe mogą zapewnić niezawodne źródło czystej wody, chronić przed suszami i powodziami oraz zwiększać wydajność rolnictwa. Zielona i szara infrastruktura może być używana w tandemie, aby poprawić ogólną wydajność systemu i odporność na zmiany klimatu, często po niższych kosztach.

Niektóre rządy wykroczyły poza tradycyjne myślenie o infrastrukturze jako o projektach budowlanych. Peru ma obecnie ustawę zobowiązującą zakłady wodociągowe do przeznaczenia części swoich dochodów na reinwestycje w zieloną infrastrukturę, taką jak zalesianie i zrównoważone projekty rolne w zlewni powyżej stacji uzdatniania wody.

Podobnie do Peru zadziałały władze Sao Paulo w Brazyli. Z powodu problemu z niedoborem wody oszacowano, że przywrócenie 4 000 hektarów lasów w zlewni powyżej miasta 
- ograniczy zanieczyszczenie zawiesiną o 36% w ciągu 30 lat
- zmniejszy mętność wody o połowę
- zmniejszy wydatki na oczyszczanie wody do spożycia o 28% 
- zabezpiecza zasoby wody na czas suszy (retencja leśna)

Wśród innych przekładów można wymienić Kalifornia klasyfikuje działy wodne (granica pomiędzy zlewniami rzek) jako komponenty infrastruktury. Chiński program Sponge Cities (miasto gąbka) ma na celu zmniejszenie zalewania miast wodami opadowymi i ponowne wykorzystanie wody deszczowej poprzez pokrycie 80 procent obszarów miejskich materiałami, które mogą wychwytywać wodę, takimi jak zielone dachy i przepuszczalne chodniki.

Mit 2 – Zielona infrastruktura zapewnia jedynie korzyści środowiskowe

Podczas gdy korzyści środowiskowe dla zielonej infrastruktury są trudne do przeoczenia, czasami pomijamy techniczne, społeczne i ekonomiczne korzyści tych rozwiązań.

Zielona infrastruktura może być połączona z szarymi systemami, aby zapewnić tańsze usługi. Na przykład odbudowa zdegradowanych lasów może być tańsza niż modernizacja konwencjonalnej oczyszczalni ścieków, przy jednoczesnym zwiększeniu jakości wody w ten sam sposób. Lasy naturalnie wychwytują osad, co poprawia jakość wody,a usuwanie osadów z wody jest często kosztownym zadaniem stacji uzdatniania wody.

Ochrona wody poprzez zieloną infrastrukturę pokazuje, jak naturalne rozwiązania mogą pobudzić lokalną gospodarkę. Chiński projekt ochrony wód zwiększył dochody rolników nawet o 200 procent i podniósł poziom wód gruntowych w suchych północnych równinach kraju, stosując zrównoważone techniki rolnicze jako zieloną infrastrukturę. Bank Światowy obliczył ekonomiczną stopę zwrotu dla zielonej infrastruktury na poziomie 19-24 procent.

Wielofunkcyjność zielonej infrastruktury można prześledzić m.in. na przyklądzie zielonych dachów, o których pisałem w tym wpisie:  Zielone dachy – wielofunkcyjne narządzie dla miejskiego klimatu.

Mit 3 – Projekty rozwoju infrastruktury zawsze spotykają się z postawą „Nie w moim podwórku”

Zarówno zielone, jak i szare projekty infrastrukturalne mogą budzić trudne decyzje lokalnych społeczności dotyczące ich użytkowania gruntów, środków utrzymania i stylu życia. Jednak, jeśli zielona infrastruktura zostanie dobrze zaprojektowana, może przynieść korzyści społeczne, zapobiegając oporom niektórych NIMBY-sów (skrót z ang. “Not In My Backyard”)

Projekty zielonej infrastruktury są wyjątkowe, ponieważ społeczności często przejmują ich własność, dążąc do ich długotrwałej eksploatacji i utrzymania. Na przykład organizacja Watershed Organization Trust (WOTR) zaangażowało społeczności w Maharashtra w Indiach, aby sprowadzić wodę z powrotem do zlewni Kumbharwadi. Pomogli członkom społeczności wdrożyć takie rozwiązania, jak zalesianie obszarów zdegradowanych i terenów tarasowych w celu spowolnienia i przechowywania spływu wody. Projekt pomógł zwiększyć dochody rolnicze netto 10-krotnie, uzupełnić wody gruntowe i zwiększyć wartość gospodarstw. Sukces projektu można przypisać temu, jak postawił sprawiedliwe podejmowanie decyzji i odpowiedzialność społeczną w centrum inicjatyw dotyczących zielonej infrastruktury. Dwadzieścia lat później, efekty projektu WOTR w Maharashtra nadal są odczuwalne.

Dobrym przykładem powiązanym z tą częścią są rozwiązania, które widziałem w Danii, w tym na podwórzu jednego z blokowisk. Zdjęcia możecie zobaczyć we wpisie - Mała retencja w miastach – przykłady mikroretencji z Danii

MIT 4: Infrastruktura jest wysokoemisyjna i podatna na zmiany klimatu

Przemysł cementowy jest źródłem około 8 procent globalnej emisji dwutlenku węgla, co sprawia, że ​​tradycyjna budowa infrastruktury jest procesem intensywnie wykorzystującym dwutlenek węgla. Z drugiej strony zielona infrastruktura jest potencjalnie ogromnym pochłaniaczem dwutlenku węgla. Zaprzestanie wylesiania i przywracanie lasów może usuwać co roku tyle dwutlenku węgla, co 1,5 miliarda samochodów z dróg. Jest to główny powód, dla którego ponad 100 państw zobowiązało się w ramach swoich krajowych planów klimatycznych do ochrony lub przywrócenia ekosystemów.

Zielona infrastruktura może również zwiększyć odporność na zmiany klimatu, ponieważ jest elastyczna, odwracalna i może dostosować się do zmieniających się warunków w sposób, w jaki sama szara infrastruktura nie może. Na przykład wał przeciwpowodziowy może pęknąć, gdy burze staną się zbyt silne, a dobrze zagospodarowana równina zalewowa jest zasadniczo odporna na ekstremalne warunki pogodowe.

Jednocześnie zielona infrastruktura jest również podatna na zmiany klimatu, a zagrożenia związane z migracjami gatunków (chodzi o ekspansje gatunków, które mogą szkodzić rodzimej faunie), pożarem i wzrostem poziomu morza wywierają wpływ na świat przyrody. Ochrona tych systemów i przeciwdziałanie zmianom klimatycznym pozwoli zachować korzyści, które mogą zapewnić.

Mit 5 – Infrastruktura jest droga i trudna do finansowania.

Każdego roku od teraz do 2030 roku świat będzie musiał zainwestować około 171-229 miliardów dolarów na zaopatrzenie w wodę i urządzenia sanitarne, 23-335 miliardów dolarów na ochronę przeciwpowodziową i 43-100 miliardów dolarów na nawadnianie, aby osiągnąć cele zrównoważonego rozwoju. Używanie tylko szarych systemów skutkowałoby wyższymi liczbami w tych zakresach. Poznawanie naturalnych rozwiązań może zmniejszyć koszty niezbędne do wypełnienia tych celów przy niższych kosztach.

Sfinansowanie inwestycji infrastrukturalnej jest najtrudniejszym krokiem w jej realizacji, ale zielone projekty mogą pomóc pozyskać dofinansowanie z różnych źródeł. Zielona infrastruktura może być zaprojektowana w taki sposób, aby przynosiła korzyści środowiskowe i społeczne, które zwiększają ich ogólną opłacalność ekonomiczną i czynią je szczególnie atrakcyjnymi dla podmiotów finansujących zielono-szare inwestycje. Na przykład w zeszłym roku Forest Resilience Bond w Kalifornii pozyskał 4,6 miliona dolarów kapitału prywatnego na projekt renowacji lasów, wprowadzając na rynek redukcję ryzyka pożarowego i korzyści związane z dostawą wody dla zakładów wodociągowych i obszarów mieszkalnych.

Poniżej dwa przykłady związane z finansami, który z uwagi na załączone tabele i rysunku, nie robię już w osobnych ramkach.

Porównanie kosztów i rozmiarów oczyszczalni hydrofitowej i tradycyjnej oczyszczalni ścieków zapewniających oczyszczanie 100 m3 ścieków na dobę (Lee i in., 2009)

Typ oczyszczalni
Koszt utworzenia [$]
Koszt zarządzania [$/rok]
Pojemność obiektu [m3]
Oczyszczalnia hydrofitowa
220 000
300
800
Tradycyjna oczyszczalnia ścieków
300 000
2 000
450

Drugi przykład powiązany z wcześniejszym wpisem Ochrona zbiorników przed zakwitami – rozwiązania miejskie na przykładzie Arturówka w Łodzi. Poniżej koszty realizacji tych zadań i ich utrzymania. Jak porównacie koszty odmulania, które powinno się robić średnio raz na 10 lat z kosztami utworzenia i utrzymania pozostałych rozwiązań to widać że przed trzecim odmulaniem inwestycje już się zwracają. I należy pamiętać, że przynoszą też inne korzyści. W przypadku systemu SSSB, czyli ulepszonej oczyszczalni hydrofitowej korzyści te opisałem tu Roślinne oczyszczalnie ścieków – rozwiązanie niedoceniane w Polsce.

EH-REK - koszty.png
źródło: Lenartowicz, 2015

 

Podobał Ci się mój artykuł?

Jeśli tak, to zarejestruj się, aby otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach.
Nie ujawnię nikomu Twojego adresu!

Na podstawie artykułu: 

Debunking Myths: 5 Things to Know About Green Infrastructure

Więcej informacji: